Sanat nedir?

Güzellik karşısında duyulan heyecan ve hayranlığı uyandırmak için insanın kullandığı yaratıcılıktır. Sanat, insandaki güzeli sevmek ve ondan estetik bir zevk almak duygusundan doğmuştur.

Güzeli daha iyi gören, anlayan ve onu kendi görüş ve duygusuna göre ifade edebilen ender insanlara da sanatkar veya sanatçı denir.

Bunların her biri gerçeği olduğu gibi değil, kendi hayallerinde yaşattıkları gibi tasvir ederek tabiattaki güzellikleri kendi duyuşlarına göre ifade ederler. Herkesin göremediği güzellikleri gösteren ve anlatan ender insanlardır.

Sanat, bir duyguyu yaşayan insanın, o duyguyu bilerek ve isteyerek başkalarına aktarma olayıdır." Bu Bernard Shaw'ın deyişiyle Çok basit bir gerçektir: "Sanata gerçekten aşina insan, kendini yalnızca sanatkarın sesinde bulur." En genel ve en yaygın sanat tanımı, sanatın maddi bir faydayı değil, insanlara haz vermeyi amaçlayan özel bir faaliyet olduğudur.

Haz, insan ruhunu yüceltir ve yükseltir. Sanat, bizde en derin varlık bilinciyle en yüce duyguları ve en asil düşünceleri uyandıran, makul ve bilinçli bir yaşamın ifade edilmesidir.

Bir duyguyu uyandırmak için, o duygu önce yaşanır ve sonrasında hareketler, Çizgiler, renkler, sesler ya da kelimelerle ifade edilen biçimlerle yeniden canlandırılır ve aynı duygu başkalarının da yaşaması için aktarılır. Sanat etkinliği budur.

Sanat dalları nelerdir?

Günümüzde sanat deyince, «Güzel Sanatlar» anlaşılır. Güzel Sanatlar başlıca dokuz kola ayrılır. Bunlar aşağıdaki gibidir:

1) Edebiyat

2) Müzik

3) Mimarlık

4) Heykel

5) Resim

6) Tiyatro

7) Sinema

8) Dans

9) Fotoğrafçılık

Bunun gibi, «Güzel Sanatlar Okulu», ya da «Akademisi» de Güzel Sanatlar'dan yalnız göze ait olanlarının, mimarlık, heykelcilik ve resim sanatlarının öğretildiği okullardır. Ötekilere «Edebiyat Fakültesi» ve «Konservatuvar» denir. Göze ait sanatlara, yani şekil ve çizgiye ait sanatlara «Şekli Sanatlar» denir.

Şekilleri üç boyutlu (mücessem) ve kabartma olarak yapmak veya göstermek suretiyle tatbik edilen sanatlara «Tersimi Sanatlar» veya «Plastik Sanatlar» adı verilir.
Plastik deyimi bir maddeyi üç boyutlu yapmak anlamınadır.

Bundan Ötürü Plastik Sanatlar, heykelcilik ve mimarlığı kapsar, ama kabartma üç boyutlu gibi görünen gölgeli resimleri de bunlara katmak gerekir. Böylece bütün «Şekli Sanatlar» aynı zamanda, «plastik» yani «tersimi» sanatlardan sayılır.

Şekil ve renklerin uyumuyla bir etki yapan ve süs niteliğinde olan sanatlara da «Süsleme (tezyini) Sanatlar» adı verilir.

Sanatın özellikleri

Bu özellikler sanat hakkında bir fikir verse de kavramı bütünüyle kapsamadığı gibi kavramı oluşturan gerekli koşullar da değildir:

• Hem sanatçı hem izleyici için yaratıcı algılama gerektirmesi,

• İçerdiği fikirlerin akla kolay gelir türden olmaması,

• Birçok farklı katmanda algılanabilme özelliği olması ve değişik yorumlara açık olması,

• Bir beceri izlenimi vermesi,

• Kendini bilinç ve bilinçaltı arasında veya gerçek ve yanılsama arasında bir oyun olarak göstermesi,

• İçinde işlevsel amaç dışında bir fikir barındırması,

• Sanat olarak tecrübe edilmesi amaç edinilerek yaratılmış olması.

Pratik sanatlar (zanaat)

Aşçılık, duvarcılık, marangozluk, dokumacılık gibi günlük hayatımıza girmiş alışkanlık ve ustalık isteyen meslekler bu bölüme girer. Halk arasında bu işlere aşçılık sanatı, duvarcılık sanatı, marangozluk sanatı denilmektedir.

Burada sanat deyimi, o işin bilgi ve ustalık isteyen yönüne göre kullanılır. Aslında elle ya da aletle yapılan bu tür işlere zanaat, bu işleri yapanlara da zanaatkar denir.

Tahtadan bir sandık yapmak, pratik bir sanat olan marangozluktur. Yapılan bu sandığı oyarak süslemek işi bir sanattır.

Sanat eseri nedir?

İnsanlarda güzel duygular uyanduran, duygu düşünce ve hayal dünyasını geliştiren eserlere sanat eserleri isimi verilmektedir. Sanat eserleri görsel (plastik) sanat eseri, fonetik sanat eseri ve dramatik (ritmik) olmak üzere üçe ayrılır.

Resim, mimari, heykel, hat görsel; edebiyat ve müzik fonetik; tiyatro, dans, sinema, bale gibi sanat dalları ise dramatik sanat dalları arasına girmektedir.

Sanat eserlerinin amacı öncelikle doğrulukve fayda değil, güzelliktir. Sanat eserleri insanlara duygu ve düşünceleri anlatmaktadır. Bilgilendirici ve nesnel değildir. Sanat eserleri özgün ve evrenseldir. Bir eserin evrenselolabilmesi; ona sahip olan veya onu kullanmakta olan herkesin malı olabilmesi demektir.

Sözlükte "sanat" ne demek?

1. Bir duygunun, tasarının ya da güzelliğin anlatımında kullanılan yöntemlerin tümü ya da bu anlatım sonucunda ortaya çıkan üstün yaratıcılık; bir meslekte uyulması gereken kuralların tümü.

2. Belli bir uygarlığın anlayış ve beğeni ölçülerine uygun olarak yaratılmış anlatım; zanaat.

3. Bir şey yapmada gösterilen ustalık.

Sanat kelimesinin ingilizcesi

adj. art

n. art, craft, artifice, profession, trade

Köken: Arapça