Sözlükte "karabasan" ne demek?
Sıkıntılı ve korkulu düş, kabus, bir kimsenin içinde bulunduğu karışık, sıkıntılı ruh durumu.
Karabasan nedir?
Bilimsel adı uyku felcidir. İnsanlar rüya görürken rem uykusu sırasında, göz ve solunum kasları dışında tamamen fizyolojik bir felç durumunda kalırlar. Hiçbir kasları çalışamaz durumdadır.
Rüyadan uyandığımızda beynimiz uyanık halde ve etrafın farkında olduğu halde, vücut henüz uyku durumundan uyanmadığında geçici bir süre için hareket edemeyiz, ses çıkaramaz ve göğsümüzün üzerinde bir ağırlık varmış gibi hissine kapılırız.
Beynin tüm emirlerini gecikmesiz yerine getiren vücut o zaman aralığında emirleri yerine getiremez ve bu durum insanın korkmasına neden olur. Karabasanın olma nedeni; uykudan uyanmamıza rağmen REM uykusundaki fizyolojik felç halinin, uyanır uyanmaz çözülmemesine bağlıdır.
Hangi durumlarda olur?
Halk arasında karabasan olarak bahsedilen uyku felci durumu özellikle stresli ve yorgun ve uykusuz olduğumuz dönemlerde olur. Bitkin bir haldeysek gece uyandığımız an hiç bir yerimizi kıpırdatamaz hale geliriz(kimileri gözlerinin açıldığını söylemektedir) yanımızda birileri varsa bile onlardan yardım istemek durumunda kalırız fakat ne konuşabiliriz ne de bir yerimizi oynatabiliriz. İlk olarak parmakların oynatılmaya çalışarak kas sisteminin harekete geçirilmesi gerekir.
Cümle içinde kullanımı
Arada geçirdiğim emeklilik yılları adeta bir karabasan oldu benim için.
- H. Taner
Karabasan kelimesinin ingilizcesi
n. nightmare, heaviness, incubus