İtfaiye

Yangın söndürme teşkilatıdır. Teşkilatlanmış ilk itfaiye ekipleri Macaristan'da ve Fransa'da görülmüştür. Tulumbanın keşfi teşkilatlanmada başlıca rolü oynamıştır. İstanbul'da yangın söndürme konusunda ilk resmi teşebbüs 16. yüzyılda yapılmış, her evde yangın söndürme araçlarının bulundurulması mecburi kılınmıştır. İlk tulumbacı teşkilatı ise 1714'te kurulmuştur. İlk yangın tulumbası 1716'da Paris'te, 1717'de İstanbul'da kullanılmıştır.

İstanbul’da 1828'de tamamlanan Beyazıt Kulesi, sırf yangın gözetlemek için İnşa edilmişti. Başta İstanbul olmak üzere büyük şehirlerimizin itfaiyesi bugün en modern araçlarla teçhilz edilmiştir. Bu yüzden eskiden şehirlerin başına musallat olan büyük yangın felaketlerine artık pek rastlanmamaktadır. İstanbul'da ilk modern ve motorlu itfaiye teşkilatı, Belediye Başkanı Haydar Bey zamanında kurulmuştur.

Yangınların büyüyerek toplu iskan yerlerinde yaptığı büyük tahribat, insanları yangınlardan korunma çarelerine sevk etti. Eski devirlerde, çeşitli topluluklarda değişik uygulaması yapılan yangın söndürme hizmetinin teşkilatlandırılması, 16. yüzyıldan sonradır. Osmanlılarda Üçüncü Murad devrinde çıkan büyük yangınların sonunda 1572 yılında bir ferman yayınlandı. Buna göre her evde bir küp su, merdiven, kazma, kürek bulundurmak mecburiyeti getirildi. Yangın söndürmede esaslı gelişme 18. yüzyılın başlarında oldu.

Müslüman olan ve Davud ismini alan bir Fransız teknisyeni bir yangın tulumbası yaptı. Bu, Tüfekhane ve Tophane yangınlarında denendi (1714). Ağır, kullanışı zor olan bu tulumbanın yerine sonradan daha kullanışlı ve hafif bir teşkilat kuruldu ve başına Davud getirildi. Teşkilata Tulumbacılar Ocağı adı verildi (Bkz. Tulumbacı). Tulumbacılar Ocağı 1825 yılına kadar görev yapmış ve 1827 yılında yarı Askeri İtfaiye Teşkilatı kurulmuştu. 1869 yılında belediye daire ve merkezlerine, mahallelere tulumbalar verilerek Semt Tulumbacı Ocakları tesis edildi.

Bu yıllarda İstanbul’da büyük bir yangın çıktı. Bunun üzerine Macaristan’dan Kont Secini getirtilerek Askeri İtfaiye Teşkil´ı kuruldu (1874). Bu teşkilat 1923 yılına kadar ordunun bir kuruluşu olarak hizmet gördü. 25 Eylül 1923 tarihinde bakanlar kurulu kararı ile modern itfaiye teşkilatı belediyelere devredildi. Belediye teşkilatı olan her yerde itfaiye teşkilatı bulunmaktadır.

Belediye sınırlarının genişliğine göre bu teşkilat da, personel araç ve gereç bakımından artış göstermektedir. 1937 yılından beri faaliyet gösteren itfaiyecilik okulu yurdun çeşitli yerlerinden gelen personeli yangın söndürücü olarak yetiştirmektedir. Yangın söndürme ve kurtarma çalışmalarının yanısıra, verilen genel kültür ile ilgili dersler 9 ay sürmektedir.

1992 yılında en büyük vilayetimiz olan İstanbul’da 12.506 yangın görülmüş, 66 kişi hayatını kaybetmiş, 235 kişi yaralanmıştı. Bu yangınların neticesinde yapılan tesbitlere göre; binalarda ve eşyalarda meydana gelen maddi hasar ise 202.058.850.000 TL’dir. İstanbul İtfaiye Müdürlüğü 12’nin üzerinde bölgeye ayrılarak yangınlarla mücadele etmeye çalışmakta, gelişen teknolojiye uygun olarak, çeşitli yangın söndürme araçları kullanmakta ve tekniklerini uygulamaktadır.

Sözlükte "itfaiye" ne demek?

1. Yangın söndürme örgütü.

İtfaiye kelimesinin ingilizcesi

adj. fire-fighting
n. hook and ladder
Köken: Arapça