Endüstri nedir?
İnsanların bazı ihtiyaçlarını karşılamak üzere ham maddeleri, yapılmış eşya haline getiren işlerin bütünüdür.
Sanayi, hammaddeden mamul madde meydana getirmek için yapılan faaliyetler ve kullanılan araçlar olarak tanımlanabilir. Geniş anlamda sanayi kar sağlayıcı her türlü mal ve hizmet üretimini ifade eder. Zaten sanayi deyince akla hemen fabrika gelir. Fabrika, sanayi işlemlerinin yürütüldüğü binadır.
Fabrikada hepsi birbiriyle bağlantılı olmak üzere çok sayıda işlem belli bir düzen dahilinde yürütülür. Böyle bir tesisin sahibi veya yöneticisine sanayici denir. Kural olarak sanayici kendi parasıyla yatırım yapar. Dolayısıyla kapitalist kavramına dahil edilebilir. Ancak sanayici kendisini işadamı olarak görür. Ve başkalarına iş sağlayan müteşebbis olarak tarif edilmeyi tercih eder. Nasıl tanımlanırsa tanımlansın, imalat en önemli faaliyet, sanayici de toplumda en önemli işleve sahip insan konumundadır.
Tarihte devrim diye adlandırılan çok sayıda gelişme vardır. Ancak bunların hiçbiri 18. asrın sonlarına doğru İngiltere'de yaşanan sanayi devrimi kadar ferdi ve toplumu şekillendirmemiştir. Sanayi devrimi sayesinde elle yapılan üretimin yerini makinelerle yapılan imalat almış ve bunun sonucunda tarım toplumundan sanayi toplumuna geçilmiştir.
Ondan sonra ekonomik ve sosyal gelişmelerin hızı ve çapı giderek yükselmiş ve bugünkü karmaşık ekonomik ve sosyal topluma ulaşılmıştır. Ekonomik faaliyetler arasında tasnif yapıldığında sanayi ile diğer sektörler birbirinden tamamen farklı işler olarak dile getirilir. Gerçekten bu faaliyetler ilk bakışta sanayiden farklı hatta sanayi ile alakasız olarak görülür.
Ancak söz konusu işleri imalat sanayiinden tefrik etmenin hakikatlere ne kadar uyduğu tartışmalıdır. İmalatın özü, girdilerin çıktılara dönüştürülmesidir. Biraz daha açarsak imalat işgücü, hammadde, malzeme ve teknoloji gibi üretim faktörlerinin makine ve tezgahlarda somutlaşan imalat süreçleri vasıtasıyla mamul mala dönüştürülmesidir. Ancak A'dan Z'ye incelendiğinde sanayinin neredeyse tüm ekonomik faaliyetleri kapsadığı anlaşılır. Şöyle ki, mesela mamul üretimi için gerekli hammaddenin tedarikçiden alımı tam anlamıyla ticarettir. Ayrıca mamul malların paraya çevrilmesi, ciddi düzeyde pazarlama ve satış faaliyetini gerektirir.
Bu arada uluslararası pazara yönelen imalatçı ihracatçı firmalar, otomatikman dış ticaretçi olur. Malların depolanması, istenilen yerlere zamanında ve sağlam bir biçimde nakli hep sanayiciliğin içindedir. İşletme faaliyetinin her safhasında sanayici işinin finansmanını sermaye ve dış kaynaklarla en sağlıklı bir şekilde planlamak ve yürütmek zorundadır. Zaman zaman ortaya çıkan ihtiyaç fazlası parasını likitle verimli menkul değerlere yatırması karlılık bakımından elzemdir. Toparlarsak, üretim çalışmaları arasında yürütülen iç ve dış ticaret, pazarlama-satış, muhasebe, finans, lojistik, mali yatırım gibi işler imalatın ayrılmaz parçasını teşkil eder.
Diğer taraftan imalat işinde en önemli işlerden biri dizayn (tasarım) işlemidir. Dizayn yepyeni bir mamul meydana getirmek veya mamulde işe yarar bir yenilik ortaya koymaktır. Diğer bir deyişle tasarım mutlaka yaratıcılığı gerektiren sanatsal bir uğraştır. Bu nedenle sanayiciliğin sanatı da içerdiğini söylemekte sakınca yoktur. Özetlersek sanayi, çok yönlü olumlu etkileriyle bir numaralı ekonomik faaliyettir. Bu özelliğiyle de her türlü destek ve teşvike fazlasıyla layıktır.
Tabii kaynaklar
Tabiatta bulunan ham maddeler, imalatta gerekli enerjiyi elde etmek için başvurulan kömür, petrol, gaz, atom ve su gibi tabii zenginliklerdir. Tabii kaynaklar yeryüzünde eşit olarak bulunmadığından, çeşitli bölgelerde farklı endüstriler gelişmiştir. Enerji Hammaddenin işlenmesi için gereklidir. Ülkemiz petrol, doğalgaz gibi bazı enerji kaynaklarını ithalat yoluyla sağladığından önemli miktarda döviz çıktısına neden olmakta, bu durum sanayileşme hızını azaltmaktadır.
Linyit yataklarımız zengin olmakla birlikte kalori değeri düşük olduğundan daha çok termik santrallerde kullanılır. Sanayide kullandığımız en önemli kaynak elektrik enerjisidir. Ülkemiz hidroelektrik enerji potansiyeli yüksek bir ülkedir. Ancak şu an için bu kaynağın iyi bir şekilde değerlendirildiği söylenemez. Enerji tüketiminin fazla olması sanayinin gelişmiş olduğunun göstergesidir.
Emek
Bu da, «Fikir gücü» ve «elemeği» olmak üzere iki çeşittir. Endüstrilerin yürütülmesinde daha çok sayıda işçinin katılmasına İhtiyaç gösteren emek, el emeğidir. Bu, belirli bir ücretle çalıştırılan işçiler sayesinde elde edilir. İnsan kabiliyet ve gücünün yerini makine almış olduğundan, işçilerden beklenen emek bugün basitleşmiştir. Bu yüzden artık kadın ve çocukların çalıştırılması da mümkün olmaktadır.
Anamal (Sermaye)
Ham maddelerin işlenerek kullanılabilecek hale gelmesi için birçok araçlara, makinelere, fabrikalara, ulaşım imkanlarına ve paraya ihtiyaç vardır. Bunlar, anamalı meydana getirirler. Sanayi tesislerinin yapımı, makine ve teçhizat alımı, işlenecek hammaddenin alımı ve işçilere ücretlerin ödenmesi gibi bir çok alanda sermayeye ihtiyaç duyulmaktadır.
Cumhuriyetin ilk yıllarında özel sektörün büyük sanayi tesislerini kuracak sermayesi olmadığı için bir çok tesis devlet tarafından kurulmuştur. Günümüzde ise özel sektör, sanayinin hemen her alanında önemli bir paya sahiptir. Ayrıca yabancı sermaye sahipleri de ülkemizde sanayinin bir çok alanına para yatırmışlardır.
Yönetim
Ham maddelerin, emeğin, anamalın bir araya getirilerek verimli olmasını sağlar. Serbest ekonomilerde yönetimi, gerekli imkanları olan herkes yapabilir. Bu durumda amaç, en az zararla en büyük karı elde etmektir. Ekonomik sistemleri başka olan ülkelerde yönetimi devlet üzerine alır. Amaç, devlet tarafından planlanmış ekonomi anlayışına göre endüstrileri yönetmektir. Fakat uygulanan ekonomik sistem hangi çeşit olursa olsun tabii kaynaklar, emek, anamal, yönetim birbirini tamamlar. Ancak bu şartların hepsidir ki bir endüstriyi meydana getirir. Bugünkü endüstri anlayışında çeşitli endüstri kolları da birbirlerini tamamlarlar.
Ulaşım ve pazarlama
Üretilen mallar, iç ve dış pazarlara düzenli bir biçimde sevkedilmesi gerekir. Sanayinin gelişmesinde en etkili ve en ekonomik ulaşım sistemleri denizyolu ve demiryoludur. Dolayısıyla bütün sanayileşmiş ülkelerde fabrikalar, daha çok demiryolları ile iç bölge pazarlarına bağlanmış olan, liman kentleri çevresinde toplanmıştır.
Örneğin ABD’nin batı ve doğu kıyıları, Fransa’nın kuzey ve güney kıyıları, ingiltere’nin kıyı bölgeleri ve Belçika, Hollanda ve Almanya’nın kıyı bölgelerinde durum böyledir. Türkiye’de de İstanbul, izmit, Adana, İzmir, Bursa gibi şehirler buna örnek gösterilebilir. Bir sanayi kuruluşunun varlığını devam ettirebilmesi için ürettiği ürünleri pazarlayabileceği sürekli bir pazara ihtiyaç vardır. Pazarlamada ucuz ve kaliteli mal üretimi ile tanıtım çok önemli rol oynar.
Sözlükte "endüstri" ne demek?
1. Sanayi, işleyim.
Cümle içinde kullanımı
Roman, basın endüstrisinin tüketime sürdüğü bir mal niteliğindedir.
- N. Cumalı
Endüstri kelimesinin ingilizcesi
adj. industrial
n. industry
Köken: Fransızca
Endüstri ne demek? (Ekonomi)
(Industry) Fransızca "industrie" kelimesinden dilimize geçme, sanayi karşılığı. 1. Genel olarak tarım ve ticaret dışındaki ekonomik faaliyet alanlarının tümü. Bu anlamda endüstri, imalat ve ma. dencilik sanayiini içerir. 2. İmalat ve madencilik alanlarındaki farklı faaliyet dalları veya aynı grup malların üretimi ile uğraşan şirketlerin oluşturdukları faaliyet alanı. Buna göre endüstriler gıda endüstrisi, makine imalatı endüstrisi, dokuma endüstrisi, demir - çelik endüstrisi, orman ürünleri endüstrisi, v.s. şeklinde gruplandırılabilir (Bkz. Sanayileşme).
