Betimleme nedir?

Bir şeyi, göz önünde canlanacak biçimde, kendine özgü yönlerini belirterek söz ya da yazıyla anlatma, tasvir, başka bir deyişle, ”varlıkların, sözcüklerle resmini yapmaktır” tır. Ör: "Nedir ki, o şiirlerde betimleme ya da öykü öğeleri ağır basar."

Betimlemede mutlaka görsellik vardır. Varlığı gözle algılanan ayrıntılardan söz edilebilir. Yani betimleme gözleme dayanır. Yazar bir varlığı ya da manzarayı betimlerken niteleyici sözcüklerden yararlanır.

Örnekler:

"Son derece sakin, sinek uçsa sesi duyulacak kadar sessizbir odadayız."

"Gözümüzün önünde uzayıp giden uçsuz bucaksız masmavideniz ve çam ağaçlarına şarkı söyleten rüzgar insana yaşamasevinci veriyordu."

Örnek sorular

Kenar mahalleler... Birbirine geçmiş, yaslanmış tahta evler... Kiminin kaplamaları biraz daha kararmış, kiminin balkonu biraz daha öne eğilmiş, kimi biraz daha çömelmiştir. Hepsi hastadır; onları seviyorum; çünkü onlarda kendimi buluyorum.

1. Bu parçanın anlatım biçimi, aşağıdakilerden hangi­sine bir örnektir?

A) Betimleme (tasvir) B) Tartışma
C) Açıklama D) Öyküleme (hikaye etme)
E) Örnekleme(1987/ÖYS)

ÇÖZÜM:Yazar bu kısa parçada kendisine yakın bulduğu kenar semtlerin evlerini tasvir ediyor. Evler için "çömelmiş" demesi, evlerin hasta olduğunu söylemesi duyguların etkisiyle söylenen ayrıntılardır. Kısacası bu kısa para­graf güzel bir öznel (izlenimsel) betimleme örneğidir.(Cevap A)

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde betimleme yoktur?

A)Söylenenleri hiç duymuyormuşçasına dalgın,düşünceli bir tavırla işini yapmayı sürdürdü.
B)Artık bahar geldi derken birdenbire hava bozmuş;damlar, sokaklar, kırlar, karla örtülmüştü.
C)Az konuşan, doğruyu söyleyen, söylediğini tartan bir insandı.
D)İçli, çok duygulu bir adamdı, konuşurken hem ağlar hem ağlatırdı.
E)Benim gibi babamın da dedemin de çocukluk ve ilk gençlik günleri bu konakta geçmişti.(1993/ÖYS)

ÇÖZÜM:
B seçeneğindeki cümlede dış dünya betimlenmiştir. A, c ve D'deki cümleler kişi betimlemesi (portre) ile ilgilidir. C ve D seçeneklerindeki cümleler özellikle ruh­sal portre ile ilgilidir. Bu seçeneklerde yer alan ayrın­tılar görsel değildir. A'da görsellik vardır; dalgın ve düşünceli olması görerek fark edilir. e seçeneğindeki cümlede betimleme yoktur. Betimleme olması için sözü edilen kişilerin ya da konağın niteliklerinin sıra­lanması gerekir.(Cevap E)

Betimleme kelimesinin ingilizcesi

n. description, portrayal; pen portrait, portrait, portraiture; figuration

Betimleme nedir? (Felsefe)

Nesnel gerçekteki olguları ve fenomenleri, dilsel tanımlamalar yardımıyla saptayan bilimsel tanıtma aracı ve yöntemi.

Betimleme gözlemleme/gözlem’ s ve deney’ e bağlıdır ve ampirik bilgi çerçevesi içinde yer alır.

Betimlemenin, büyük ölçüde dış-görünüşle sınırlı kaldığına bakıp da bilimsel tanıtma faaliyetinin görevi, pozitivizmim ileri sürdüğü gibi, yalnızca nesnelerin betimlenmesine indirgenemez.

Betimleme, tanıtmanın vazgeçilmez bir öğesidir, ne var ki açıklama’ yla tamamlanması gerekir bu da yalnız teorik bilgi düzeyinde olanaklıdır.